در پاسخ به مطالب ذیل توجه کنید :
1- باید دانست اسباب و علل پدیده ها ، منحصر به اسباب عادی و محسوس نیست و خداوند در جهان هستی برای بعضی پدیده ها چندین علت قرار داده است به طوریکه بعضی از این اسباب دارای اثرات خاصی بر روی اشیاء هستند .
بنابرآنچه گفته شد معلوم می شود که چشم زخم می تواند یکی از علل و عوامل پاره ای حوادث ناگوار باشد –چنانکه در روایات به ان اشاره شده است _ همان طور که هزاران عامل دیگر نیز می توانند علت حوادث ناگوار باشند مثل برف ، باران ، سیل ، زلزله ، رعد و برق ، طوفان ، بی احتیاطی ، خشم ، بدگمانی ، حسادت ، غیبت ، دروغ ، ناسزاگویی، اعتماد بدون تحقیق ، بی اعتمادی بدون دلیل ، و صدها و هزاران عامل دیگر که هر کدام می توانند موجب بروز حادثه ای بد و ناگوار برای ما یا دیگران باشند ؛ بنابراین چشم زخم هم علتی است مثل بقیه علل و تفاوت خاصی با دیگر علل طبیعی یا غیر طبیعی( ماوراء الطبیعی ) ندارد .بنابراین همان طور که وجود ارتباط علی و معلولی در بسیاری از پدیده ها منافاتی با عدالت خداوند ندارد بلکه اساسا نظام علی حقیقتی ضروری و اجتناب تاپذیر در عالم است ، وجود قدرت و نیرویی در چشم _ که باعث ایجاد نوعی اثرات در اشیاء میشود _ هم با عدالت خداوند تضادی ندارد و بخشی از نظام ضروری علی است.از طرف دیگر هم چنانکه اثر بسیاری از پدیده ها را می توان توسط عواملی دیگر از بین برد ، اثر چشم زخم را هم می توان از راههای خاصی خنثی کرد . 2- از روایات معصومین (ع) بر می آید که چشم زخم واقعیت دارد و در وجود انسانها و حیوانات و اشیاء دیگر اثرگذار است رسول اکرم(ص) فرمود: «چشم زخم واقعیت دارد و مرد را در قبر و شتر را در دیگ قرار مىدهد»، (بحارالانوار، ج 63، ص 26) یعنی شخص در اثر چشم زخم ممکن است بمیرد و شتر در اثر چشمزخم مریض شود و صاحبش از ترس تلف شدنش آن را ذبح کندو دیگ بپزد. و از رسول گرامى اسلام روایت شده که آن حضرت روزى از قبرستان بقیع مىگذشت. در آنجا فرمود: «به خدا قسم بیشتر اهل این قبرستان به سبب چشمزخم در این جا آرمیدهاند»( تفسیر منهجالصادقین، ج 9، ص 391).در روایات را ههای خنثی کردن اثر چشم زخم هم بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می شود. 1- از امام صادق(ع) روایت شده است: «هر کس از سیرت و صورت برادر مسلمانش خشنود شود، خدا را یاد کند؛ زیرا وقتى خداوند را به یاد آورد ضررى به برادر مؤمنش نمىرسد»، (بحارالانوار، ج 60 ، ص 25)2- گفتن «تبارک اللّه احسن الخالقین» امام صادق(ع) فرمود: «کسى که چیزى از برادرش او را متعجب ساخت این جمله را بگوید، زیرا چشمزخم حق است»، (همان، ص 26)3- گفتن «آمنتُ باللّه و صلى اللّه على محمد و آله» پس از آن اثر چشمزخم خنثى مىگردد. 4- قرائت سوره «ناس» و «فلق» هنگام ترس از چشمخوردن، (همان، ج 92) 5- نوشتن سورههاى «حمد»، «اخلاص»، «ناس»، «فلق» و «آیةالکرسى» در ورقهاى و به همراه داشتن آن، (همان، ص 25)6- قرائت سه مرتبه ذکر «ماشاءاللّه لاحول ولا قوة الا باللّه العلى العظیم» به هنگام ترس از چشم خوردن یا چشم زدن، (همان، ص 26)7- حرز امام جواد و یا انگشتر حاوى حرز امام جواد بنا به آنچه در روایت آن آمده است به جهت حفظ از بلاها و بدىها و هر چه که انسان از آن مىترسد مفید است، (بحار، ج 50، ص 98) که از جمله آن چشمزخم مىتواند باشد گرچه به خصوص چشمزخم در این روایت تصریحى نشده. 8- درخصوص انگشتر عقیق هم روایاتى وارد شده که انسان را از بلاها و هرگونه بدى حفظ مىکند، (وسائلالشیعه، ج 5، ص 89 ) 9- . از اسپند در زبان عربی به حرمل تعبیر شده است ودر برخی روایات بر خوردن آن تاکید شده است و بیان شده که خوردن آن 70 بیماری را دفع و دور می کند . در مورد اسپند در روایات آمده است که شیاطین را دور مىکند (چون ضدعفونى کننده خوبى است و در اخبار از عناصر مضر گاهى به شیطان تعبیر شده است). دود آن و خودآن اگر در خانه باشد، باعث محفوظ ماندن خانه و اهل آن از شیاطین است و براى چشمزخم بىتأثیر نیست.(بحارالانوار، ح 62، ص 233) . 10 -عده ای وقتی با حوادث ناگوار مواجه می شوند به راه های انحرافی و غیر دینی را بر می گزینند مثلا وقتی دچار چشم زخم می شوند پیش رمّال و فال گیر و امثال آنها می روند که شرعا کار نادرستی است و عده ای دیگر در این حال متوجه خدا می شوند و چاره ی کار را از دین و علمای دین می پرسند و علما از روایات اهل بیت (ع) چاره کار را یافته و در اختیار شخص می گذارند که راه درست همین است . 11-انجام کارهایی مانند تخم مرغ شکستن برای دفع چشم زخم منشا دینی و روایی ندارد و اگر هم جواب دهد ممکن است تصادفی باشد و اثر حاصل مربوط به عامل دیگری بوده است نه انجام این عمل و مانند آن .[پایان کد انتخابی] (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 13/100123628)